Các giai đoạn ung thư máu: Tiên lượng và khả năng điều trị

Bệnh ung thư máu không còn quá xa lạ trong mỗi chúng ta, nó có thể ảnh hưởng đến chức năng và sản xuất của các tế bào máu. Đây là một bệnh ung thư bắt đầu từ tủy xương, nguồn sản xuất máu không thể thiếu trong cơ thể. Nếu người bệnh phát hiện ở giai đoạn đầu thì việc điều trị sẽ dễ dàng hơn ở những giai đoạn cuối. Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, người bệnh cần trao đổi trực tiếp với bác sĩ.

Ung thư máu là gì?

Ung thư là một loại bệnh xảy ra do rối loạn hoạt động với tăng trưởng các tế bào trong cơ thể, quá trình sản xuất các tế bào bạch cầu quá nhiều dẫn đến ung thư máu. Người có cơ thể khỏe mạnh thì thường xuyên tạo ra các tế bào mới thay thế cho những tế bào đang chết dần.

Nguyên nhân gây nên ung thư máu

Bệnh ung thư máu xảy ra ở rất nhiều trường hợp và nguyên nhân khác nhau. Các bác sĩ cũng cho biết, những người có bệnh máu trắng do gen di truyền cũng có khả năng mắc bệnh. Trường hợp này, người bệnh nên thăm khám sức khỏe thường xuyên tránh trường hợp không may xảy ra. Những nguyên nhân có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư máu như:

• Người tiếp nhận xạ trị hoặc tiếp xúc với nguồn phóng xạ
• Bệnh nhân điều trị bệnh ung thư bằng dược phẩm
• Người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất
• Người mắc bệnh thay đổi gen như: Hội chứng Down, virus hoặc một số bệnh về máu.

Triệu chứng ung thư máu

Một số triệu chứng của bệnh ung thư máu được kể đến như:

• Bệnh nhân bị ớn lạnh hoặc sốt mà không rõ nguyên nhân
• Cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi mặc dù không không làm gì
• Không muốn ăn hoặc bị buồn nôn
• Sụt cân mặc dù không có ý định giảm cân
• Ban đêm đổ nhiều mồ hôi
• Bị đau khớp hoặc đau xương
• Vùng bụng luôn cảm thấy khó chịu
• Bị đau đầu hoặc khó thở
• Các vết thương không lành hoặc bị nhiễm trùng
• Phát ban
• Bị sưng hạch bạch huyết.

Ai có nguy cơ mắc bệnh máu

Căn bệnh ung thư máu bắt đầu từ đột biến trong DNA của các tế bào máu. Các đối tượng có khả năng mắc bệnh như:

• Ung thư máu có thể xuất hiện ở nhiều độ tuổi khác nhau, nhưng tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là từ 40 – 60 tuổi. Trong độ tuổi này cơ thể người bệnh có thể tích lũy các độc tố trong cơ thể và đột biến gen tăng theo thời gian.
• Bệnh thường xuất hiện ở bệnh nhân nam nhiều hơn bệnh nhân nữ
• Bệnh có nguy cơ mắc ở người da đen nhiều hơn người da trắng, do các yếu tố chủng tộc liên quan đến đột biến gen.
• Ung thư máu là một đột biến trong DNA nên có khả năng di truyền từ thế hệ này sang thế khác.
• Người hút thuốc lá cũng có khả năng cao mắc bệnh ung thư máu. Thuốc lá rất độc hại, bên trong có chứa hơn 40 tạp chất có thể gây ung thư.
• Những bệnh nhân mắc các bệnh như viêm gan, xơ gan hoặc tiểu đường cũng có khả năng mắc bệnh ung thư máu.

Đường lây truyền bệnh

Theo nghiên cứu cho thấy, bệnh ung thư máu không có khả năng lây từ người này sang người khác. Tuy nhiên, nếu bệnh do virus gây ra thì có thể lây nhiễm sang đường hô hấp, quan hệ tình dục,… Vậy nên bạn và người thân cứ yên tâm nói chuyện mà không sợ lây nhiễm.

Phương pháp chẩn đoán bệnh máu

• Bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm máu để xác định và so sánh mức độ bất thường của các tế bào bạch cầu trong cơ thể với tiểu cầu và hồng cầu.
• Bác sĩ sẽ thực hiện sinh thiết để lấy một phần mô đi kiểm tra dưới kính hiển vi, hoặc có thể tìm các hạch bạch huyết bị sưng bằng cách chụp X-quang, CT hoặc PET.
• Đối với trường hợp u tủy, bác sĩ sẽ xét nghiệm máu và nước tiểu để soi các hóa chất hoặc protein hình thành nhằm mục đích phát triển u tủy. Ngoài ra, có trường hợp bác sĩ sẽ tiến hành chụp X-quang PET, CT hoặc MRI để xác định mức độ lây lan của u tủy.

Xem thêm một số loại bệnh khác: Bệnh ung thư xương

Phân loại bệnh máu

Bệnh ung thư máu có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ em, bệnh thường có liên quan đến tế bào bạch cầu, nó có nhiệm vụ mạnh mẽ chống lại nhiễm trùng. Nếu ở người khỏe mạnh thì các tế bào bạch cầu sẽ phát triển bình thường và tự phân chia một cách trật tự, còn ở người bệnh thì các tủy xương sản sinh ra nhiều tế bào bạch cầu không bình thường và không có khả năng chống lại nhiễm trùng trong cơ thể.

Lymphoma là một tên gọi chung của các bệnh ung thư phát triển ở hệ thống bạch huyết, được tạo ra từ mạng lưới lớn như mạch máu và phân nhánh đến các mô trong cơ thế. Các mạch này là chất lỏng không màu có chứa  tế bào bạch huyết có thể chống lại nhiễm trùng. Các tế bào này hình thành các kháng thể có khả năng tiêu diệt vi sinh vật như virus và vi khuẩn có hại cho cơ thể.

Lymphoma bắt nguồn từ phát triển của tế bào lympho T và tế bào lympho B của bạch cầu qua sự thay đổi ác tính. Chúng phát triển không có thứ tự và tạo thành khối u của tế bào ung thư. Những khối u này gây sưng ở các hạch bạch huyết và một số bộ phận khác trên cơ thể.

U tủy là bệnh ung thư tế bào plasma, nó hình thành và phát triển khi huyết tương trải qua sự thay đổi thành ác tính hoặc ung thư. Các u tủy này sẽ phát triển một cách không trật tự và hình thành các tập hợp khối u tích tụ ở trên các bộ phận. Khối u sẽ tiết ra chất kích thích tế bào tủy xương để loại bỏ canxi khỏi xương. Kết quả cuối cùng là các xương trong cơ thể sẽ trở nên yếu hơn và dễ gãy hơn.

Các giai đoạn của bệnh ung thư máu

Các giai đoạn của ung thư máu sẽ được phân chia trên cơ sở di căn, từ đó sẽ phát triển ung thư theo giai đoạn triệu chứng và di căn.

Ung thư máu giai đoạn 1:

• Giai đoạn này do số lượng lympho tăng đột ngột nên các hạch bạch huyết sẽ mở rộng. Nếu phát hiện bệnh ở thời điểm này thì việc chữa trị khỏi bệnh sẽ khá cao, bởi các ung thư chưa lây lan và ảnh hưởng đến các cơ quan khác.

Ung thư máu giai đoạn 2:

• Ở giai đoạn này bệnh ung thư máu đã lây lan đến các bộ phận như lá lách, hạch bạch huyết và gan. Mặc dù không lây lan và ảnh hưởng đến tất cả các cơ quan nhưng chắc chắn sẽ có một số cơ quan đã bị xâm lấn, lympho phát triển ở giai đoạn này khá cao.

Ung thư máu giai đoạn 3:

• Ở giai đoạn này thì số lượng bạch cầu tăng nhanh khiến người bệnh bị thiếu máu. Thời điểm này sẽ có ít nhất là hai cơ quan đã bị xâm lấn.

Ung thư máu giai đoạn 4:

• Nếu bệnh nhân đã đến giai đoạn này thì cực kỳ nguy hiểm và rất khó trong quá trình điều trị có tỷ lệ sống không cao. Tỷ lệ tiểu cầu giai đoạn này giảm nhanh và đồng thời ung thư đã lây lan đến phổi. 

Các biện pháp điều trị 

Việc điều trị bệnh ung thư máu phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, bệnh đã phát triển đến giai đoạn nào và có lây lan đến bộ phận khác hay không. Các phương pháp điều trị bệnh ung thư máu phổ biến như:

• Sử dụng phương pháp hóa trị: Thuốc ung thư máu sẽ được truyền vào cơ thể qua đường tĩnh mạch hoặc có trường hợp dùng thuốc viên. Phương pháp này có khả năng tiêu diệt và ngăn chặn sinh sản của các tế bào ung thư.
• Sử dụng phương pháp xạ trị: Hình thức này là sử dụng tia năng lượng để tiêu diệt các tế bào ung thư. Hoặc sử dụng phương pháp điều trị bằng thuốc để tiêu diệt các tế bào máu ác tính mà không gây hại đến các tế bào khỏe mạnh. Các phương pháp sử dụng phổ biến là điều trị bạch cầu.
• Sử dụng phương pháp cấy ghép tế bào gốc: Hình thức này là đưa các tế bào khỏe mạnh vào cơ thể để sản xuất các tế bào máu khỏe mạnh để tiêu diệt các tế bào máu.
• Sử dụng phương pháp phẫu thuật: Hình thức này là phẫu thuật loại bỏ hạch bạch huyết có ảnh hưởng để điều trị u lympho. Hoặc có thể sử dụng phương pháp kích hoạt hệ thống miễn dịch cơ thể để tiêu diệt các tế bào ung thư.

Biện pháp phòng ngừa

Bệnh ung thư máu cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa được xác định nguyên nhân rõ ràng, nên việc phòng ngừa khá khó khăn. Tuy nhiên, chúng ta có thể phòng ngừa bằng cách thay đổi lối sống hằng ngày như:

• Sinh hoạt lành mạnh
• Không tiếp xúc trực tiếp với các loại hóa chất, nếu bạn làm trong môi trường hóa chất thì nên có đồ bảo hộ lao động
• Không lạm dụng rượu, bia và thuốc lá
• Thăm khám sức khỏe thường xuyên.

Bệnh nhân mắc bệnh ung thư máu sống được bao lâu?

Ung thư máu là căn bệnh có ảnh hưởng rất lớn, nó có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ em. Theo nghiên cứu cho biết, những người mắc bệnh ung thư máu có thể sống được 5 năm hoặc lâu hơn.

Câu hỏi thường gặp bệnh máu

Dưới đây là một số câu hỏi và lời giải đáp liên quan đến căn bệnh Ung thư máu cùng Nhà Thuốc An An tìm hiểu ngay nhé.

Ung thư máu có nguy hiểm không?

Bệnh ung thư máu là một trong những bệnh nguy hiểm và phức tạp nhất Việt Nam. Nếu người bệnh không phát hiện sớm và có biện pháp điều trị kịp thời thì có nguy cơ cao bị biến chứng nghiêm trọng hoặc thậm chí là tử vong.

Ung thư máu nên kiêng ăn những gì?

Bệnh nhân mắc bệnh ung thư máu thì nên hạn chế các vấn đề sau:

• Không ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn như: Đồ hợp, đồ đông lạnh, các thức ăn thiu hoặc sống
• Không sử dụng các chất kích thích như; Rượu, bia, cà phê, thuốc lá và nước ngọt có gas.

Thuốc điều trị bệnh ung thư máu

Những loại thuốc ung thư hóa trị nào thường xuyên được sử dụng để điều trị căn bệnh ung thư máu cập nhật mới nhất hiện nay.

Thuốc thường điều trị

• Thuốc Leukeran 2mg chlorambucil
• Thuốc glivec 100mg imatinib
• Thuốc leunase 10.000 KU L-asparaginase
• Thuốc glivec 400mg imatinib
• Thuốc Alkeran 2mg melphalan
• Thuốc Adcetris 50mg Brentuximab
• Thuốc Tasigna 200mg Nilotinib
• Thuốc Iclusig 15mg Ponatinib
• Thuốc Lucipona 15mg Ponatinib
• Thuốc Ponaxen 45mg Ponatinib
• Thuốc Ibrutinix 140mg Ibrutinib
• Thuốc Bosulif 100mg, 500mg Bosutinib
• Thuốc Lenalid 10mg, 15mg, 25mg lenalidomide
• Thuốc Sprycel 50mg Dasatinib
• Thuốc Dyronib 50mg Dasatinib.

Danh sách thuốc ung thư tuyến giáp FDA chấp thuận

Trang này liệt kê các loại thuốc trị ung thư được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) phê duyệt cho bệnh ung thư hạch Hodgkin. Danh sách này bao gồm tên chung và tên thương hiệu. Trang này cũng liệt kê các phối hợp thuốc phổ biến được sử dụng trong bệnh ung thư hạch Hodgkin. Các loại thuốc riêng lẻ trong các kết hợp được FDA chấp thuận. Tuy nhiên, bản thân sự kết hợp thuốc thường không được chấp thuận, nhưng được sử dụng rộng rãi.

Thuốc được chấp thuận điều trị ung thư máu

• Adcetris (Brentuximab Vedotin)
• BiCNU (Carmustine)
• Bleomycin sulfat
• Brentuximab Vedotin 
• Carmustine
• Chlorambucil
• Cyclophosphamide
• Dacarbazine
• Dexamethasone
• Doxorubicin Hydrochloride
• Keytruda (Pembrolizumab)
• Leukeran (Chlorambucil)
• Lomustine
• Matulane (Procarbazine Hydrochloride)
• Nivolumab
• Opdivo (Nivolumab)
• Pembrolizumab
• Procarbazine Hydrochloride
• Vinblastine Sulfate
• Vincristine Sulfate.

Kết hợp thuốc được sử dụng trong ung thư máu

• ABVD
• ABVE
• ABVE-PC
• BEACOPP
• COPDAC

Nguồn tham khảo: 

Bệnh máu trắng ở trẻ em: https://vi.wikipedia.org/wiki/Bệnh_máu_trắng_ở_trẻ_em

U lympho không Hodgkin: https://vi.wikipedia.org/wiki/U_lympho_không_Hodgkin